Foto: Susan Hol, met toestemming Haags Gemeentemuseum, in kader van artikelen over vrouwen in de kunst voor tijdschrift Lover.
Het acquaintance principle is een principe dat komt van de filosoof Richard Wollheim (1923-2003) en heeft hij beschreven in Art and its Objects, 1980, p. 233. Hij omschreef het als volgt:
… een goed verankerd principe in esthetiek […] dat erop staat dat oordelen van esthetische waarde, in tegenstelling tot morele kennisoordelen, gebaseerd moeten zijn op de ervaring uit de eerste hand van de beoordeelde objecten en niet, behalve binnen zeer enge grenzen, overdraagbaar zijn van de ene persoon op de andere.
Wollheim spreekt zich niet uit over de juistheid of onjuistheid, de wenselijkheid of onwenselijkheid, of de noodzakelijkheid van dit principe.
Well laat hij aan de hand van een aantal opmerkingen over twee begrensde onderwerpen – het voorkomen van waarde of wat een esthetische waarde heeft, en de status van waarde of hoe de esthetische waarde gerechtvaardigd is – zien wat verschillende stromingen (realisme, objectivisme, relativisme en subjectivisme ) kunnen betekenen voor esthetische waardebepaling.
Het acquaintance principle is daarbij de toetssteen en Wollheim probeert een plaats te vinden voor enerzijds de menselijke kant (psychological properties of human beings) van esthetische oordelen, en anderzijds de kenniskant ofwel de realistische waarheidswaarde van een esthetisch oordeel.
Het uitzonderlijke van het acquaintance principle is dat – in tegenstelling tot kennisclaims – de esthetische oordelen niet gebaseerd mogen zijn op getuigenis, je moet het kunstwerk of ander te beoordelen object zelf gaan bekijken.
