‘Ik zie de ontwikkeling van abstractie als erg belangrijk in de ontwikkeling van een vrouwelijk gezichtspunt in kunst’, aldus Judy Chicago in het interview met Lucy R. Lippard (Artforum, 13, no.1, september 1974). ‘Voor die tijd was het eenvoudigweg niet mogelijk om bepaalde gebieden van ervaring en gevoel mee te laten tellen.’
Daarnaast geeft abstractie veel meer mogelijkheden tot het zelf bedenken van beelden die de eigen seksualiteit belichamen.
Huh? Wat?
Nou, kijk, toen vrouwelijke kunstenaars dan e i n d e l i j k naaktstudies mochten doen, kregen ze geen mannelijk naakt gepresenteerd. Het vrouwelijk model bleef hét voorbeeld. Op die manier was het onmogelijk voor vrouwen de eigen seksualiteit te projecteren. Of zoals Chicago het verwoordt: ‘Ik kon mijn eigen seksualiteit niet uitdrukken door deze te objectiveren in een geprojecteerd beeld van een man, maar alleen door een beeld te bedenken dat het belichaamde.’
Dit zijn belangrijke woorden van Chicago voor het begrip van feministische kunst. Vrouwen moesten een eigen beeldtaal verzinnen. De verbeelding van mannen, hún uitdrukking van de eigen seksualiteit door deze te objectiveren in een geprojecteerd beeld van een vrouw, was een onmogelijke optie voor de vrouwelijke kunstenaar. Dus wat stond open voor vrouwen? Een beeld bedenken dat de eigen seksualiteit belichaamde.
En abstractie speelt hierbij een belangrijke rol, omdat je met abstracte vormen je eigen beeld kunt samenstellen en in het werkproces de eigen ervaring en gevoelens kunt betrekken. Bij het abstract expressionisme werd het uiten van je emoties zelfs dé manier van werken. Het uiteindelijke resultaat was minder belangrijk dan het werkproces.
De nieuwe menselijke dimensie, die in aflevering 112 ter sprake kwam, omvat dan het loskomen van die geformaliseerde tradities (techniek! formaat! grootte! kleur! lijn! vorm! textuur! perspectief! materialen!) en de eigen ervaringen en gevoelens niet negeren maar betrekken bij het werkproces van de kunstenaar én bij het bekijken van een kunstwerk door het publiek.
Het zelf verzinnen van een eigen beeldtaal om dat wat nodig is uit te drukken, is volgens Chicago in essentie een feministische houding. En ze denkt dat dit vóór de ontwikkeling van de abstracte vorm niet mogelijk was geweest. ‘En natuurlijk’, voegt ze er in het interview aan toe, ‘alleen door de meest waarachtige mens in ons te ontmaskeren, zullen we de vreselijke kloof tussen mannen en vrouwen die vijfduizend jaar breed is – de jaren dat mannen vrouwen hebben gedomineerd – kunnen overbruggen.’
