In 1951 overlijdt Louise Bourgeois’ vader op 66-jarige leeftijd. In datzelfde jaar koopt het MoMa New York haar werk Sleeping figure (1950) aan, een houten sculptuur. Deze sculptuur is uit de Personages serie. Op de site van het MoMa staat bij dit werk dat Bourgeois tussen 1945 en 1950 meer dan tachtig houten sculpturen maakte om de familie en vrienden te vertegenwoordigen die ze in haar geboorteland had achtergelaten.
Sleeping figure is een menselijke figuur uitgewerkt in drie lange ovale vormen, geflankeerd door dunne palen. Bourgeois maakte er een geheel van door de verschillende vormen met een laag zwarte verf te bedekken. Lucy R. Lippard zou dit een ‘hermetisch personage’ noemen (zie aflevering 127). Op de site van het MoMa staat dat Bourgeois ooit over haar sculpturen zei: ‘Het uiterlijk van mijn figuren is abstract en voor de toeschouwer lijken ze misschien helemaal geen figuren te zijn. Ze zijn de uitdrukking, in abstracte termen, van emoties en bewustzijnstoestanden.’
Of Bourgeois tijdens het maken er ook zo over dacht is de vraag, want na de dood van haar vader start ze, in 1952, met psychoanalyse en pas in die tijd kristalliseert zich een bepaald bewustzijn uit. Ze heeft een lange periode, tot het midden van de jaren 1960, viermaal per week therapie. Zeer intensief dus, gevolgd door zo’n twintig jaar therapie met tussenpozen (tot 1985). De data heb ik uit het boek Louise Bourgeois, An Unfolding Portrait (Deborah Wye, MoMa, New York, 2017).
Dat groeiende bewustzijn, gecombineerd met intensieve psychoanalyse, resulteert in een grote stapel volgekrabbelde losse blaadjes. De teksten hebben een psychoanalytische inslag, het is een vorm van therapie, zelfonderzoek. De ArtsEater was zo aardig een paar voorbeelden van Bourgeois’ aantekeningen te noteren:
Wat wil je?
Weet je wat het is?
Is dit mogelijk?
Nee, waarom niet?
Ben je op zoek naar een substituut?
Of
Ik heb gefaald als een echtgenote.
Als een vrouw.
Als een moeder.
Als een gastvrouw.
Als een kunstenaar.
Als een zakenvrouw.
In deze schrijf- en zelfonderzoektijd maakt ze vrij weinig sculpturen. Wel heeft ze in de jaren 1950 regelmatig exposities met oudere werken…
