Het vrije spel van de kenvermogens ontstaat volgens Kant doordat er geen bepaald begrip is. Je kunt het object of de performance niet beperken tot een kennisregel zoals je bij ‘kaars’ wel kunt doen.
Bij het vrije spel van de kenvermogens heeft de verbeeldingskracht de overhand, het verstand werkt in dienst van de verbeeldingskracht. (Ook dit komt uit: Kant, I. (1995). Kritik der Urteilskraft, dl. 1, Analytik des Schönen. Stuttgart: Philipp Reclam Jun., §9.)
Meestal heb je, zodra je iets ziet, vrijwel meteen de kleur en de vorm bepaald: dat is wit, langwerpig en recht.
Vaak heb je dan ook al een begrip gevonden: dat is een kaars (zie aflevering 10).
Laat je het daarbij, dan heb je een kennisoordeel gevormd.
Wil je een smaakoordeel vormen, zoals ‘dit is mooi’ of ‘dit is afschuwelijk’, dan moet je een stapje terug doen. Je moet je verbeeldingskracht laten spreken, ofwel je kenvermogens vrij spel geven.
Het verstand is altijd aan het werk zodra je iets ziet, bij elke waarneming. Dus wat is dan de rol van de verbeelding?
