Foto gevonden bij Tyfanny of style.
Dankzij haar rijke oom (zie aflevering 166) ontvangt Sonia Terk (Delaunay) een maandelijkse toelage. De Russische Revolutie maakt daar in 1917 een eind aan. Niet getreurd, ze stelt het gezinsinkomen weer veilig door een boetiek te beginnen (ze is kostwinner). Ze opent in Madrid Casa Sonia, waar kunstnijverheid, accessoires en mode te verkrijgen zijn. (Kunstbus)
Bij de kleding die ze ontwerpt houdt ze er rekening mee dat de decoratie en de vorm direct op elkaar aansluiten. Ze doet dat door patroon en decoratie tegelijkertijd te ontwerpen en samen op dezelfde lap stof te drukken. Een knap staaltje werk, mag ik wel zeggen, want dat vraagt het nodige abstracte, ruimtelijke inzicht en hoe patroondelen zich tot elkaar verhouden. De traditionele motieven, gebruikelijk in kleurige stofontwerpen, vervangt ze door geometrische vormen. (Liesbeth Brandt Corstius, feministische kunst internationaal, 1978, p.26.)
In 1918 ontwerpt ze voor Sergej Diaghilev kostuums voor het ballet Cléopâtre (haar man ontwerpt de decors) en Aïda. De foto bij dit feuilleton is een ontwerp van haar. Als je van kostuums houd, klik dan op de foto en geniet ervan. Er zit ook een ontwerp door Picasso bij.
Terug in Parijs (rond 1920) ontmoet ze surrealisten, waaronder André Breton, en past ze haar (schilder)stijl toe in de mode en in textielontwerpen. Half twintiger jaren opent ze haar eigen mode-atelier, waarmee zij grote invloed krijgt op de mode. (Kunstbus)
Voor de Wereldtentoonstelling van Parijs maakt ze samen met haar echtgenoot een muurschildering (1935 t/m 1937). In 1939 (het begin van de Tweede Wereldoorlog) richt ze samen met anderen de Salon des Réalités Nouvelles op. Verder werkt ze een paar keer samen met Tristan Tzara, dadaïst van het eerste uur en zeer goede vriend. De Kunstbus spreekt van een tweede periode van het Franse kunstenaarsboek, een periode van lithografische techniek, van lithoboeken van Picasso, Braque en Miró.
Ondanks dat maakt Sonia Terk geen gebruik van deze techniek. Ze maakt voor de gedichten van Tzara originele gouaches. Na de Tweede Wereldoorlog illustreert ze nog twee boeken van Tzara. Ze maakt dan gebruik van de pochoir-techniek (sjablonen waaruit het te schilderen vlak is weggesneden, hier vind je een afbeelding van haar werk).
In haar artikel, het eerste thema bewustwording van en verzet tegen stereotype rolpatronen van mannen en vrouwen (zie ook aflevering 158), vindt Brandt Corstius het nodig om te noteren dat Sonia Terk ‘ondanks al haar activiteiten […] haar werkzaamheden als ‘minder’ dan die van Robert’ Delaunay blijft beschouwen. ‘Robert is de grote schilder en de grote theoreticus, die ongestoord door aardse beslommeringen zijn werk moet kunnen doen. Illustratief is hun nieuwjaarskaart uit 1962: ontworpen door Robert en uitgevoerd door Sonia Delaunay’, aldus Brandt Corstius (feministische kunst internationaal, 1978, p.26-27).
Misschien klopt het wat Brandt Corstius schrijft, het was immers hoe je je behoorde te gedragen. Toch wordt Sonia Terk als eerste vrouwelijke kunstenaar nog tijdens haar leven geëerd met een retrospectief in het Louvre in 1964. In 1975 wordt ze officier in het Franse Légion d’honneur en in datzelfde jaar wordt ter ere van haar negentigste verjaardag een Hommage à Sonja Delaunay gehouden in het Musée National d’Art Moderne. Zij stierf op 5 december 1979 in Parijs. (Kunstbus)
In 2015 houdt het Tate Modern (Londen) een retrospectief: THE EY EXHIBITION | SONIA DELAUNAY.
