Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 194 Joan Semmel: ‘onszelf door onze eigen ogen gaan zien’

Foto boekomslag gevonden bij Psychology Today.

De samenstellers van de tentoonstelling feministische kunst internationaal (1978) zijn ervan uitgegaan dat feministische kunst een vertellende, betogende kunst is. Ze hebben daarom de tentoonstelling naar onderwerp ingericht, niet naar vormcriteria, en vijf thema’s gekozen (zie aflevering 106).

In de afleveringen 158-185 kwam het eerste thema aan bod: bewustwording van en verzet tegen stereotype rolpatronen van mannen en vrouwen. Thema 2 (afleveringen 186-193) ging over: van binnen naar buiten, rolpatronen van vrouwen en mannen in beeld.

Het derde thema behandelt seksualiteit en bevrijding (feministische kunst internationaal, 1978, p.46-52). Dit thema is geschreven door Rosa Lindenburg (1948), indertijd lid van de Stichting Vrouwen in de Beeldende kunst. Verder kan ik niet zoveel over haar vinden. Ze was van 1988 tot 1990 directeur van het museum mr. S. van Gijn aan de nieuwe Haven in Dordrecht (portret van haar). Verder staat er een kort bericht op wikisage, dat ze historica en kunsthistorica is, directeur/eigenaar van het Humanistisch Cultureel Centrum in Delft, dat ze afkomstig is van de NVR-lidorganisatie Politiek Scholingscentrum, en in 2007 lid werd van de Commissie Maatschappelijke Participatie van de Nederlandse Vrouwen Raad.

Lindenburg opent het thema Seksualiteit en bevrijding in de catalogus feministische kunst internationaal met een citaat van de Amerikaanse feministische schilder, professor en schrijver Joan Semmel (haar website):

Het seksuele thema raakt het meest universele en meest persoonlijke van de menselijke ervaring, een ervaring waarbij de vrouw altijd nauw betrokken is geweest, maar waarbij ze zelden de gelegenheid kreeg haar eigen mening te zeggen. Het wordt tijd dat we onszelf door onze eigen ogen gaan zien. (1978, p.46)

Nu heeft de vrouwenbeweging ingrijpende invloed gehad op de beleving van de eigen seksualiteit en lichamelijkheid. De mythe dat een fatsoenlijke vrouw geen belang zou hechten aan seksualiteit heeft lang en hardnekkig voortgeduurd. Een negentiende-eeuwse mythe, aldus Lindenburg, en nog steeds fris en fruitig in de jaren 1960.

Een vrouw moest wel jong, mooi en aantrekkelijk zijn, maar zónder seksuele gevoelens. In schilderijen wordt de vrouw naakt, passief en als slachtoffer afgebeeld, schrijft Lindenburg. Wat ook in veel films gebeurt, zou ik daaraan willen toevoegen. De man wordt meestal gekleed en actief afgebeeld.

Maar ja, goed, die schilderijen met erotiek, de Pop Art met hetzelfde maar dan gemener ten opzichte van vrouwen, de beelden in de reclamewereld en het idealiseren van de pin-up girl … dat is allemaal voor mannen bedoeld. Vrouwen hebben daar helemaal niets aan, integendeel.

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder