Foto omslag van dit handboek heb ik van bol.com.
Rosa Lindenburgs zevende punt op haar lijstje met acht punten is androgynie (feministische kunst internationaal, 1978, p.51, zie ook de afleveringen 202-203, 217-219).
Volgens Lindenburg zijn androgyne voorstellingen niet voorbehouden aan de feministische kunst, ze zijn ook daarbuiten te vinden. Ehm, okay? Hoezo dan en waar dan en wat is dan eigenlijk precies zo’n androgyne voorstelling?
Mijn beeld van een androgyne voorstelling komt ongeveer overeen met de foto op de omslag van het Handboek genderstudies, ofwel de foto bij deze aflevering. Ik recenseerde overigens dat boek. Die foto is een beeld van Risk Hazekamp (1972) en is getiteld: Giant (2001).
Bij een androgyne voorstelling zie je naar mijn idee vrijwel altijd een mengeling van mannelijkheid en vrouwelijkheid, zodanig dat je een tijdje peinzend blijft staren omdat je de androgyne persoon niet onmiddellijk in het hokje ‘man’ of ‘vrouw’ kunt plaatsen en op zoek gaat naar kenmerken om dat toch voor elkaar te krijgen. Bij androgyne personen merk je pas goed hoe sterk de neiging is de indeling naar man of vrouw te maken. De onrust blijft bestaan tot je min of meer aan zekerheid grenzend hebt vastgesteld dat de androgyne persoon in biologisch opzicht man of vrouw is.
Androgyne voorstellingen blijken zich inderdaad niet te beperken tot de feministische kunst, het houdt mensen al eeuwenlang bezig. Op Wikipedia zijn drie van de ongetwijfeld vele afbeeldingen te vinden: een middeleeuwse, een renaissancistische en een moderne. De middeleeuwse is een tekening van een naakt persoon die een linkerhelft heeft met vrouwelijke kenmerken (een borst, lang haar) en een rechterhelft met mannelijke kenmerken (platte borst, kort haar). Er ligt een hand in de schoot, dus of daar ook vrouw/man kenmerken zitten is niet te zien.
De renaissancistische is een schilderij van Leonardo da Vinci met een androgyne weergave van Johannes de Doper. Je ziet eigenlijk vooral een man waarvan de harde hoekigheid is afgerond. Lange krullende lokken omlijsten het gezicht. Ik weet niet waarom, maar ik zie er geen vrouw in. Is dit androgyn of is het eerder travestie?
De moderne is een portret van Annemarie Schwarzenbach.
Annemarie Schwarzenbach?
Wie is dan nou toch weer Annemarie Schwarzenbach …
