Gepastheid bij het bekijken van een object/kunstwerk zit in de manier waarop je gebruikmaakt van je (levens)ervaring en complexe projectie.
Je probeert te achterhalen wat het object daadwerkelijk representeert, bijvoorbeeld of het zoiets als ‘verdriet’ weergeeft.
Tegelijkertijd ga je na hoe groot de rol is van je eigen gevoelens die je meebrengt. Jouw psychologische geschiedenis, je levenservaring, kan van belang zijn voor het vermogen tot invoelen en bij het beoordelen van het object/kunstwerk.
Misschien is die geschiedenis, met alle emoties die daarin zijn voorgekomen en/of daarbij horen, zelfs noodzakelijk voor het vermogen tot invoelen en bij het waarderen van kunst.
De vraag ‘Waarom doét zij dit?!?’ uit aflevering 1 kan ik uitbreiden met de vraag ‘Waarom raakt mij dit?’ Het gaat immers niet alleen om wat de kunstenaar doet, maar ook wat het met mij doet (en vervolgens wat ik daar dan weer doe).
Toen ik de foto in The New York Times zag, met Marina Abramović liggend boven de twee rijen brandende kaarsen, wist ik niets van deze kunstenaar. Het waren mijn gevoelens van onbehagen die mij aanzetten tot nader onderzoek.
Er was geen sprake van dat ik deze foto, een bevroren beeld van haar performance, achteloos aan mij voorbij liet gaan. Waarom niet? Waarom weerstond ik de neiging om mijn hoofd af te wenden, het beeld weg te klikken en te proberen het zo gauw mogelijk te vergeten? Ik deed niets van dat alles, integendeel: ik sloeg de foto op, bewaarde de link naar het artikel en ging op zoek naar meer werk van deze kunstenaar.
Mijn handelen heeft ongetwijfeld te maken met mijn opgedane ervaringen en emoties, mijn vermogen tot invoelen en zien-in.
Dat Abramović mij heeft weten te raken met de foto van haar performance staat vast. Alleen het waarom ervan is nog helemaal niet duidelijk. Hoogste tijd voor nader onderzoek van het kunstwerk zelf.
Om deze 25 afleveringen over ‘Geraakt worden’ af te ronden, volgt hieronder een definitie:
Geraakt worden bij het beschouwen van een object, is het samengaan van gevoel, verstand, verbeeldingskracht en het daarmee gepaard gaande invoelen, en op gepaste wijze gebruikmaken van tot dan toe opgedane ervaringen en gevoelens.
Op naar aandacht voor het kunstwerk zelf!
