Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 257 Het onbespreekbare naar de oppervlakte

Ora Lerman, Trained As a Seamstress Mom Couldn’t Embroider Her Dreams, 1976, watercolor and pencil, 18 x 24 inches.

Foto van site over deze kunstenaar.

Kunstenaar Ora Lerman (1938-1998) drukt in haar werk als geen ander de frustratie uit van de handwerkende vrouwen die uit nood hun vaardigheden moesten inzetten en hun persoonlijke creativiteit moesten wegduwen (zie aflevering 256).

Rosa Lindenburg noemt met name haar werk Trained as a seamstress, Mom couldn’t embroider her dreams (feministische kunst internationaal, 1978, p.41). Blijkbaar kon de moeder van Lerman, opgeleid als naaister, haar dromen niet ‘borduren’ ofwel verwezenlijken.

Lindenburg legt uit: ‘Zowel in de Verenigde Staten als in Europa werkten vrouwen met haar naaldkunst in de eentonige en karig betalende confectie-industrie. Slechts een klein aantal vrouwen wist zich een positie te verwerven als hoedenmaakster of coupeuse, beroepen waarin zij meer van haar creativiteit kwijt kon.’ (1978, p.41)

De aquarel van Lerman (zie afbeelding bij deze aflevering) is een commentaar op de situatie waarin haar moeder als Oost-Europese joodse immigrante terechtkwam, toen zij in de New Yorkse confectieateliers ging werken, schrijft Lidewijn Reckman (1952-2018) in de catalogus bij de extra info over de kunstenaars. (feministische kunst internationaal, 1978, p.79-80). Reckman was in die tijd stagiaire bij de Stichting Vrouwen in de Beeldende Kunst, vandaar dat ze meewerkte aan deze inmiddels legendarische tentoonstelling (zie ook het in memoriam over haar).

De aquarel combineert werkelijkheid en droom, weet Reckman. De geschilderde rand, met de titel van het werk, vertelt de werkelijkheid: het beroep van de moeder en het commentaar erop van de dochter. De voorstelling brengt het beroep in beeld met verschillende attributen, voorwerpen die voor het uitoefenen van dat beroep nodig waren, maar ook voorwerpen die haar dromen verbeelden. Dat is het commentaar, dat ondersteund wordt door het feit dat de moeder alleen als portretfoto in beeld komt en niet als levend persoon. (1978, p.79)

Lerman: ‘Het schilderen is voor mij een handeling die verbonden is met verlangen/bezorgdheid/ongerustheid en het schilderij blijft in voortdurende verandering tijdens het werkproces tot ik op het laatste moment een vast punt vind. Omdat mijn werk over mijn ervaringen gaat, realiseer ik mij dat ik veel te danken heb aan de vrouwenbeweging, want die heeft een klimaat geschapen waarin het persoonlijke belangrijk is en waarin het altijd onbespreekbare aan de oppervlakte kan komen.’ (1978, p.79-80)

Volgens Lindenburg sluit Lerman met dit werk mooi aan bij de stroming in de feministische kunst die de sociale creativiteit wil herwaarderen. (1978, p.41)

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder