Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 302 Renate Bertlmann, snakken naar vrije beleving, performance

Renate Bertlmann, Let’s Dance Together, 1979. Photos: Harry Ertl, Helmut Kortan.

Foto gevonden op site kunstenaar.

De volgende performance die Hedy Buursma bespreekt in haar artikel Performance, video, film, is Let’s Dance Together, van Renate Bertlmann (feministische kunst internationaal, 1978, p.99). Deze kunstenaar, geboren in 1943, heeft de eer om in het nieuwe jaar aan de slag te mogen, en wel op 10-1-1979. Foto’s van de performance in De Appel, te Amsterdam, zijn te vinden op haar website.

Buursma vertelt dat voorafgaand aan de performance het publiek wordt getrakteerd op een glas bowl, ‘om het publiek in de feeststemming te brengen’. Bertlmann komt vervolgens gemaskerd de ruimte binnen. Op het masker zitten spenen en ook aan haar vingers heeft ze spenen. ‘Spenen zijn voor Renate Bertlmann het symbool van erotische gevoelens, die zij altijd heeft moeten verdringen, en van haar verlangen naar de vrije beleving van deze gevoelens’, aldus Buursma, die deze wijsheid heeft uit Kunstlerinnen International 1877-1977, Berlijn, 1977, p.319 (1978, p.99).

Bertlmann draagt een T-shirt waarop met glitter de zin ‘Let’s dance together’ is geschreven. Om haar nek hangt een taperecorder waaruit popmuziek klinkt. Al dansend maakt ze uitnodigende gebaren naar het publiek tot iedereen aan het dansen is. De performanceruimte heeft door de muziek en de verlichting wel wat weg van een disco. (1978, p.99-100)

Dan schrijft Buursma: ‘Het publiek gaat zitten terwijl een toespraak van Patti Smith steeds luider ten gehore wordt gebracht. Stroboscopisch licht wordt aangezet en nu komt ook Renate Bertlmann, gebonden in een rolstoel, vrijwel onopgemerkt binnen.’ (1978, p.100) Ik neem dan maar aan dat de kunstenaar op een gegeven moment is verdwenen om zich te ontdoen van het masker en de spenen en om zich voor te bereiden op de tweede ‘akte’.

Vastgebonden in de rolstoel maakt Bertlmann dansbewegingen op de muziek en zwaait heftig met haar armen boven haar hoofd. Tot drie keer toe herhaalt ze dat, waarbij ze steeds heftiger beweegt, aldus Buursma, en ‘wanhopig uit de rolstoel probeert te komen’. Ze spreekt zinnen uit tijdens de rustmomenten: Squashed against defenceI can’t plug in; Only four words you really mean; Please do dance my friends, die volgens Buursma verwijzen naar de bevrijding van opgelegde rolpatronen en het overwinnen van angsten. (1978, p.100)

De kunstenaar wordt niet bevrijd uit de rolstoel, ze moet dat zelf doen om met iedereen mee te kunnen dansen. Het gebonden zijn aan de rolstoel symboliseert volgens Buursma hoe hulpeloos en afhankelijk van anderen Bertlmann zich soms voelt.

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder