Foto gevonden op site kunstenaar.
Wat mij opvalt bij de performance van Manon (zie aflevering 303) is de inzet van mannen. Bij feministische kunstenaars gebeurt dat zelden of nooit. Daarnaast is het opmerkelijk dat de performances die besproken zijn in dit deel 7 (afleveringen 296-303) niet zomaar een uiterst heldere ‘feministische boodschap’ overbrengen. Is er wel sprake van feminisme bij de performance van Manon bijvoorbeeld? Het ‘wie bekijkt nu eigenlijk wie’ tijdens de een-op-een confrontatie van de toeschouwer met de kunstenaar lijkt mij een menselijk kwestie, niets specifieks vrouwelijks of mannelijks.
Bij Abramović bijvoorbeeld gaat dat elkaar aankijken totaal niet over feminisme. Immers, zij beweert bij hoog en laag géén feminist te zijn (zie bijvoorbeeld aflevering 94) en ik geloof dat inmiddels helemaal. Maar toch, vrouwen worden vaak geconfronteerd met de starende blik van mannen en vinden dit meestal intimiderend. Spelen met die starende blik kan in de jaren 1970 zeker gegrond zijn in feministische ideeën en feministisch onderzoek naar het effect van zo’n blik en wat er gebeurt als een vrouw dat doet. Al krijg ik de indruk dat een kunstenaar als Manon daar niet in de eerste plaats mee bezig is.
Hoewel de ‘feministische boodschap’ minder helder is in de performances besproken in de afleveringen 296-304 dan bij de andere vormen van beeldende kunst, blijkt uit de uitleg in de catalogus feministische kunst internationaal (1978, p.97-100) dat er bij de meeste kunstenaars wel degelijk sprake is van betrokkenheid bij de vrouwenzaak. In die zin dat de vrouwen vormgeven aan het zich losrukken van de traditionele vrouwenrol, van de beperkingen van die rol, en het op zoek zijn naar vrijheid. Misschien dat een kunstenaar als Manon die vrijheid simpelweg nam. Aan de andere kant, als ik de info op wikip. mag geloven, zijn ook voor haar dé bronnen van inspiratie: sociale verandering in de jaren 1970, seksuele bevrijding, de zoektocht naar nieuwe rollen en de sociale constructie van identiteit.
En toen vond ik ineens op internet The Artist is Present, een performance van Manon, uit 1977. De exacte titel dus als die performance van Abramović (zie ook aflevering 303). Heeft Manon die titel later toegevoegd op de foto van haar performance, na de uitvoering van die van Abramović in 2010? Of heeft Abramović die titel ‘gestolen’? Of is hier sprake van louter toeval? Wie het weet mag het zeggen …
