Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 310 VideoArt: Hannah Wilke pelt de ander af

Hannah Wilke, Gestures, 1974. Deze foto is een screenshot van de verzameling foto’s die je krijgt als je via google zoekt op ‘hannah wilke gestures’. Oorspronkelijk komt het van een door deze kunstenaar gemaakte video, maar die is helaas niet te vinden op internet.

Naarmate ik meer in de videokunstenaars duik die te zien waren in De Appel, te Amsterdam (29-11-1978 tot 31-1-1979, als onderdeel van de museumtentoonstelling Feministische Kunst Internationaal, feministische kunst internationaal, 1978, p.97), hoe meer informatie boven tafel komt.

Bij Lynda Benglis was het nog simpelweg een video (aflevering 306). Suzanne Lacy leverde al heel wat meer informatie op (aflevering 307). Van Marja Samson is het wat minder uitgebreid. Dat komt vooral doordat ze een zeer uiteenlopende oeuvre heeft, waarin haar videowerk maar een klein onderdeel is (aflevering 308). Susan Mogul was echt een ontdekkingstocht voor mij als onderzoeker. Geweldig wat zij allemaal heeft gedaan (aflevering 309). En dan nu Hannah Wilke (1940-1993). Daar kan ik echt niet omheen, zij is een van dé grote body/videokunstenaars van haar tijd, dus daar wil ik wat langer bij stilstaan.

De pagina op deappel.nl met wat oude foto’s van en een klein beetje tekst over de video’s die werden vertoond in De Appel, te Amsterdam, vermeld ook iets over Hannah Wilke. Zij zou indertijd een video en een film hebben laten zien. De video, getiteld Intercourse with… (1977), is volgens de info van De Appel een video-opname van Wilke’s performance/lezing in Londen en Ontario in 1977. Volgens Amelia Jones, in haar boek Body Art / Performing the Subject, is het een performance gemaakt voor de video (1998, p.166).

De video kan ik niet vinden op internet (wel stills), maar Jones schrijft dat Wilke tijdens de performance de stemmen laat horen van haar geliefden, familieleden en vrienden door de bandjes van haar antwoordapparaat af te spelen. Zij spraken tot haar in haar afwezigheid, vertelt Jones. Terwijl de stemmen klinken neemt Wilke enkele peinzende houdingen aan, kleed zich vervolgens helemaal uit en toont haar naakte lichaam dat bedekt is met de namen van al die geliefden, familieleden en vrienden. Daarna pulkt ze langzaam de namen van haar lichaam af tot ze allemaal weg zijn. Volgens Jones pelt Wilke op deze manier de ‘anderen’ af die haar als ‘zelf’ hebben gesproken. (1998, p.166)

Die laatste zin is wat raadselachtig en Jones verklaart zich ietsje nader, maar blijft toch tamelijk ondoorgrondelijk. Voor zover ik het begrijp bedoelt Jones dit: Wilke laat de geliefden spreken en staat open voor deze stemmen, ze staat open voor de vrouw die deze stemmen (mede) vormen en gevormd hebben met hun woorden en in hun contact met haar. Jones laat hierbij de term intersubjectiviteit vallen. (1998, p.166)

Voor wie niet bekend is met deze term: intersubjectiviteit gaat over het besef dat subjectieve ervaringen, zoals een punt van aandacht, bedoelingen en gevoelens, gedeeld kunnen worden met een ander. Het is dus niet louter subjectief (alleen jouw beleving) of louter objectief (niemands beleving). (Bronnen: psychoanalytisch woordenboek; wikip.)

Jones vindt het project Intercourse with… van Wilke exemplarisch. Waarvoor?

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder