Foto gevonden op site kunstenaar.
Wat brengt een kunstenaar ertoe om in een video van ruim een half uur een banaan te eten, gebruikmakend van overduidelijke oppervlakkige seksuele inkoppertjes (zie aflevering 313)?
Ten eerste zal het Natalia LL vast zijn gegaan om die ‘glasheldere feministische middelvinger naar het patriarchaat’, zoals Merel Bem stelde haar artikel Maandag Banaandagin de Volkskrant (4 mei 2019, p.9, zie ook aflevering 313).
Toch is er iets belangrijkers aan de hand, zo weet Bem te vertellen, namelijk een verwijzing naar overheidsbemoeienis. Ten tijde van het communisme waren fruit en andere gezonde producten schaars. Door de overheersende regering hadden de Polen niet de vrijheid en zelfs niet de mogelijkheid om te eten wat goed voor hen was. ‘Dáártegen was de kunstenaar in actie gekomen en daarbij heiligde het doel de middelen’, aldus Bem (de Volkskrant, 4 mei 2019, p.9)
En tegen dat licht van het communistische regime moet veel werk van Natalia LL gezien worden. Haar bron van motivatie is misschien wel vergelijkbaar met dat van Abramović, die zichzelf in de eerste plaats een ‘soldaat’ noemde (zie aflevering 94). Dat Natalia LL kiest voor de seksuele ingang heeft misschien een oorsprong in haar vroege kunstenaarsjaren, toen ze een korte periode experimenteerde met erotisch getinte fotografie. Ze maakte in de jaren 1968-1969 close-ups van naakte lichamen. Het was vooral een zoektocht naar visuele en mentale ruimte in kunst en haar eigen identiteit, zo valt te lezen op haar website.
Er staat nog veel meer op die website, maar in Rebelle, Art & Feminism 1969-2009, een catalogus die hoort bij de gelijknamige tentoonstelling in MMKArnhem (30 mei tot 23 augustus 2009), staat een mooie ‘samenvatting’ van het werk van Natalia LL, haar beweegredenen en een verklaring hiervan. Ik kan het niet beter formuleren, dus citeer ik daar volop uit.
Het stukje begint met de jaren zestig, als ‘Natalia LL (Lach-Lachowicz) [experimenteert] met fotografie als medium om de banale werkelijkheid te transformeren tot iets ongewoons.’ Het gaat haar niet zozeer om wat wordt afgebeeld, maar om het effect en de betekenissen die de transformatie oproept. ‘De erotische ‘betekening’ van het lichaam staat centraal in haar oeuvre’, aldus Mirjam Westen (denk ik, het is niet zo duidelijk wie wat geschreven heeft) in Rebelle, Art & Feminism 1969-2009(p.182/331).
‘In de jaren zeventig maakt zij films en fotoseries van zichzelf in clichématige poses waarmee in kunst, media en pornografie de vrouw als lustobject wordt voorgesteld. Natalia LL daagt de voyeuristische mannelijke blik uit door zichzelf af te beelden in auto-erotische scènes. Zij lijkt volledig op te gaan in een soort narcisme dat haar eigen lustbeleving voedt, en niet uitsluitend gericht is op die van de toeschouwer.’ Ze maakt de serie Velvet Terror, een omvangrijke installatie Intimate Photography, de foto- en filmserie Consumer Art en Post-Consumer Art. (2009, p.182/331) Al dit werk (en meer) is te zien op deze pagina van de kunstenaar.
Op die pagina is ook de film Impressions te zien, die volgens Westen geldt als een sleutelwerk in haar oeuvre. Waarom?
