Van kunst in dienst van een ideologie, zoals feministische kunst, krijgen velen de rillingen over de rug (zie aflevering 329). In de tentoonstelling Feministische Kunst Internationaal was in ieder geval veel werk te zien met een overduidelijke boodschap. Dat stoorde een groot aantal critici. Zij vonden dat een te grote aandacht voor de inhoud afdeed aan de aandacht die de kunstenaar voor de vorm moest hebben, aldus Ingelies Vermeulen (Feministische kunst een (on)haalbaar ideaal?, 2006, p.180).
De criticus Peters, zo schrijft Vermeulen, noteerde in Kunstbeeld: ‘de artistieke relevantie van een kunstwerk (staat en valt) niet met de aard van de anekdotische inhoud, maar met de manier waarop daaraan vorm gegeven is’ (in: 2006, p.180).
Dûh, zou ik haast zeggen. Maar is die eis van vorm boven inhoud niet de antieke mannelijke manier van kijken naar kunst? Het werk Keurslijf (1979) van Wies de Bles (1941) bijvoorbeeld (zie afbeelding bij deze aflevering), heeft wat mij betreft een goede balans in vorm en inhoud.
Deze kunstenaar koos ‘uit een soort rebellie tegen conventies’ in haar studiejaren (1959-1964, vrije academie te Den Haag) ‘voor beeldhouwen in plaats van schilderen, het tegenovergestelde van wat men van meisjes verwacht’, aldus Rosa Lindenburg in de tentoonstellingscatalogus feministische kunst internationaal (1978, p.65).
De lichamelijke inspanning van het beeldhouwen betekent voor Wies de Bles een krachtmeting met zichzelf. Voor haar werk met polyester ontwikkelt ze haar eigen procedé. De versnippering van tijd in haar huisvrouw-kunstenaarsbestaan benut ze ten volle: ‘Terwijl het polyester hard wordt, schil ik de aardappels. En onder de afwas bedenk ik hoe ik het beste en het snelste verder kan gaan’, aldus De Bles (1978, p.65)
Voor De Bles is kunst een vorm van poëzie, van innerlijke realiteit die zichtbaar gemaakt wordt. Haar onderwerp staat los van, maar is ook verbonden met haarzelf. Voordat er sprake was van ‘feministische kunst’, koos ze al feministische onderwerpen. Het schaduwbestaan van vele vrouwen, hun verborgen ware identiteit, heeft ze verbeeld met een kamerscherm waarover wat vrouwenondergoed hangt. Haar serie korsetten vormen een commentaar op de vereenzelviging van het vrouwenlijf met het maatschappelijk keurslijf. (1978, p.65)
Eigenlijk is het fascinerend dat de waardering van vorm boven inhoud met hand en tand werd verdedigd naar aanleiding van tentoonstelling Feministische Kunst Internationaal, er was immers een tijd dat vooral de inhoudelijke betekenis van een kunstwerk belangrijk was…
