Foto gevonden atelierlog.blogspot.
Tot 1950 is het voornamelijk Clement Greenberg die de hoofdrol speelt met zijn theorie van formele zuiverheid (zie aflevering 372).
Maar Harold Rosenberg overtroeft hem vervolgens met zijn uitvinding van de term Action Painting. Het is de tijd dat het canvas onderdeel wordt van een gebeurtenis, het inmiddels welbekende spectaculaire gooi- en smijtwerk van verf op het doek, en/of de kunstenaar die zich – besmeurd met verf – letterlijk op het doek stort en/of met de handen in woeste vegen uithaalt. (Tom Wolfe, Het geschilderde woord, 1982, p.44)
Volgens Wolfe heeft Rosenberg steeds zijn vriend de schilder Willem de Kooning voor ogen, terwijl Greenberg zijn vriend Jackson Pollock als favoriet heeft. Pollock is in één jaar tijd, 1943, met hulp van Peggy Guggenheim en haar netwerk beroemd gemaakt, aldus Wolfe. Greenberg huppelde er toen nog wat achteraan, maar haalde dat in door ‘Pollocks gegarandeerde succes [te gebruiken] om Platheid te verkopen als de theorie’. (1982, p.45-47)
Wolfe citeert in zijn boek Greenberg over platheid. Als je dat leest valt het overdreven taalgebruik van Wolfe enigszins in het niet. Ik neem het hier over. Greenberg:
‘Pollocks kracht schuilt in het nadrukkelijke oppervlak van zijn schilderijen, dat hij wil handhaven en verhevigen in al die dikke, roeterige platheid die bij de late kubisten zo sterk naar voren begon – maar alleen begon – te komen. […] Het is de spanning die inherent is aan die geconstrueerde, gerecreëerde platheid van het oppervlak die deze kunst haar kracht geeft. […] zijn aandacht voor de textuur en de tastbaarheid van het oppervlak […] die uitspatting van verf, die op het beeldvlak leeft […].’ (1982, p.47)
Lust u nog peultjes? Voor wie er niets van snapt: je bent niet de enige!
In 1953 gaat Morris Louis, een 41-jarige schilder uit Washington, eens een kijkje nemen in New York. Hij is wel benieuwd naar die nieuwe stroming en heeft lange gesprekken met Greenberg. Het opent hem de ogen …
