De vijfde van de negen critici (v) die het werk van een door hen gekozen, in Engeland werkende, kunstenaar (v) bespreken in Studio International, het Journal of Modern Art (zie aflevering 363) is Jane Kelly. Zij heeft het werk van Mary Kelly (1940) gekozen.*
Of Mary Kelly (1941, zie ook afleveringen 145, 217 en 342) familie is van Jane Kelly? Je ne sais pas. Geen idee dus, maar omdat ze allebei Kelly heten, zal ik ze bij uitzondering steeds bij de voornaam noemen.
‘Een van de meest indrukwekkende aspecten van Mary’s werk’, zo schrijft Jane, ‘is de manier waarop elk gebied uiteindelijk is afgestemd op het specifieke historische moment waarop het ingrijpt.’*
Okay, klinkt mooi! Maar wat betekent het?
In de prille jaren van haar carrière, zo rond 1970, werkt Mary samen met Berwick Street Collective aan de film Night Cleaners.* Het maken van deze film gebeurt ten tijde van een campagne, door onder andere actieve vrouwen uit de vrouwenbeweging, voor betere arbeidsvoorwaarden voor de vrouwen die ’s nachts onder slechte omstandigheden en tegen een karig loon kantoren schoonmaken.
Ze kiezen voor de cinéma vérité techniek, een uit Frankrijk overgewaaide manier van filmen waarbij het gaat om natuurlijke acties en authentieke dialogen. Je filmt als het ware mensen in het dagelijks leven. Het gaat om het vastleggen van het leven zoals het is of om waarheidsvinding in bewegende beelden.
Deze cinéma vérité techniek is voor de film Night Cleaners gekozen, omdat de makers een alternatieve documentaire willen neerzetten met de nachtwerkers in de schoonmaak. Dat wil zeggen: met actief betrokken leden van het filmcollectief, en de schoonmakers belichten in plaats van de werkgevers.*
Maar dat verandert in de filmbewerking. De filmmakers worden zich ervan bewust dat een politieke film onmogelijk is, tenzij zij zowel vorm als inhoud betwijfelen en tenzij zij tegenstrijdigheden en problemen aangeven in plaats van verdoezelen.* Een voorbeeldje van hun pogingen het anders aan te pakken is de video bij deze aflevering.
De filmmakers komen uiteindelijk tot een oplossing waarbij de filmkijker een actieve rol krijgt.
