Rosetta Brooks* duidt het werk van Yve Lomax als een voortdurende strijd om los te komen van de door mannen gedomineerde wereld met alle stereotyperingen over vrouwen en mannen (zie ook aflevering 406). Net als vele andere feministische kunstenaars (v) moet Lomax diep graven in deze sociale realiteit van vooropgezette meningen en oordelen over vrouwen en mannen, en ook nagaan hoezeer zijzelf en anderen dit persoonlijk hebben geïnternaliseerd.
Brooks werpt een aantal kwesties op die ik hier als volgt samenvat: Wat is specifiek en uniek voor jou, een vrouw? In hoeverre staat dit los van/is het gevangen in de sociale realiteit? Hoe maak je als kunstenaar, vrouw, de verbinding met sociale ontwikkelingen als de vrouwenbeweging? De vrouwelijke feministische kunstenaar is dus min of meer gedwongen haar vrouw-zijn mee te nemen in haar werk om op de een of andere manier vrijheid te krijgen in haar uitdrukkingswijze. Tegelijkertijd is zij kunstenaar en doet haar vrouw-zijn er niet toe.
Mijn indruk is dat Lomax meer de filosofische kant op neigt dan dat ze aan de slag gaat met beeldend werk. In n. paradoxa, international feminist art journal, volume 22, 2008, pp. 16-20, vind ik daarvan een voorbeeld. In de rubriek Artist’s pages, waar kunstenaars zichzelf en hun werk kunnen presenteren, toont Lomax niet net als haar collega’s een beeldend kunstwerk met wat verklarende tekst, neen, zij schrijft een betoog getiteld To be an example. Jazeker, mijn voorbeeld voor de aanpak van Lomax gaat over … een voorbeeld zijn 😉
Ik vind het wel een mooi staaltje zorgvuldig formuleren, stapsgewijs ergens naartoe werken. Al komt de inhoud mij zeer bekend voor, want diverse filosofen zijn met iets soortgelijks aan het stoeien geweest, zoals John Locke, David Hume, Gregory Currie, om er een paar te noemen. Hieronder dan in cursief een klein deel van Lomax’ tekst.
Er zijn momenten dat er iets gebeurt waardoor alles in de wereld een beetje anders wordt. Laten we dit een incident noemen. De wereld is niet helemaal opnieuw begonnen, er heeft meer een kleine verschuiving plaatsgevonden. En deze ervaring – of een incident – is precies wat ik had, kortgeleden. Ik merkte dat ik moest nadenken en schrijven over het eigenaardige bestaan van het voorbeeld.
Gebruik maken van een voorbeeld is iets dat wij menselijke dieren doen. We gebruiken voorbeelden om dingen uit te leggen, te laten zien en te leren kennen. Stel je iemand voor die niet weet wat een bloem is. Wat is dat, een bloem? Je vraagt je af wat voor soort leven diegene heeft gehad dat hij of zij niet weet wat een bloem is. Hoe dan ook, je vindt een voorbeeld en laat het zien. Dit is wat een bloem kan zijn. Jullie zakken samen door de hurken bij een bepaalde bloem, een kleine gele bloem, en tegelijkertijd een bloem die als voorbeeld voor een bloem dient.
Geen enkel mogelijk voorbeeld kan claimen dat dit het enige mogelijke voorbeeld is. Echter, hoewel het een van velen is, moet het voorbeeld dienen voor allen. Het voorbeeld moet staan voor alle anderen van hetzelfde type, toch moet het ook hierin opgenomen worden.
