Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 409 ‘Als ik niet schilder word ik totaal misdadig’

Screenshot. Zie voor het YouTube filmpje (5:36 minuten) de link aan het eind van de aflevering.

Studio International, het Journal of Modern Art, heeft in 1977 het thema ‘Women’s Art’ gekregen en wordt vrijwel geheel gevuld door vrouwen. Het tijdschrift opent met een artikel van Linda Nochlin, die ingaat op decoratieve kunst en vrouwelijke beeldtaal (female imagery), waarna Ellen H. Johnson vijftig jaar portretschilderen door Alice Neel bespreekt (zie aflevering 363). In de afleveringen 364-408 kwamen negen critici (v) aan bod die het werk van een door hen gekozen kunstenaar (v) uitdiepten.

Op pagina 194 van Studio International is het woord aan kunstenaar Sarah Kent (1947), die zich – als ik wikip. goed begrijp – vooral heeft ontwikkeld als schrijver over en criticus van kunst. Haar artikel is getiteld Engendering self-respect (zelfrespect voortbrengen).

‘Veel vrouwen van mijn generatie’, start Kent haar artikel, ‘met wie ik degenen bedoel die de kunstacademie in de vroege en midden jaren 1960 hebben verlaten, zijn blijven werken als kunstenaars, docenten en schrijvers, zelfs al zijn ze misschien ook getrouwd en hebben zij kinderen grootgebracht. Over het algemeen is hun werk onderbelicht en ondergewaardeerd geweest, evenals hun prestaties.’*

Het vervullen van de dubbele taak van professional, echtgenoot en moeder vereist volgens Kent een enorme hoeveelheid energie en betrokkenheid.* Oké, dat schrijft ze dus in 1977. Het is nu eind 2019 … wat is er in die 42 jaar precies veranderd?!? Pfffft.

De kunstschilder Tess Jaray (1937) heeft twee kinderen grootgebracht en bleef lesgeven en schilderen, aldus Kent. In feite, zo stelt Kent vast, zijn de verschillende aspecten van haar leven met elkaar verbonden. Een van haar meest creatieve perioden had Jaray vlak na de geboorte van haar eerste kind. Volgens het populaire cliché is de creativiteit van de vrouw geheel, totaal en volledig vervuld als zij een kind heeft gekregen. Totale onzin natuurlijk en Jaray is het bewijs ervan, de geboorte van haar kind was een ervaring die haar creativiteit stimuleerde.*

Jaray had erg sterke moederlijke gevoelens, maar het is nooit in haar opgekomen om te stoppen met schilderen. ‘Ik ben een geboren kunstenaar’, vertelt ze aan Kent, ‘Ik weet al vanaf dat ik drie jaar ben – ik weet het eigenlijk altijd al. Ik schilder niet omdat ik denk dat het een goed idee is, maar omdat ik totaal misdadig zou worden als ik niet schilderde.’*

Er is geen enkele reden waarom vrouwen zouden moeten kiezen tussen werk en gezin, schrijft Kent, maar een erg sterke overtuiging zoals bij Jaray het geval is, is wel een essentiële kwaliteit als je wilt kunnen volhouden. De meeste kunstenaars in Engeland zitten niet bepaald dik in de pecunia en dat is extra moeilijk als je kinderen hebt, maar Kent wil toch beweren dat het voor vrouwen buitengewoon moeilijk is om als kunstenaar te overleven in haar land.*

Naast de gebruikelijke praktische moeilijkheden waar kunstenaars, vrouwen en mannen, allemaal last van hebben, zijn er bijkomende problemen die specifiek vrouwen treffen.*

In deze video vertelt Tess Jaray over haar kunstenaarschap.

*Kent, Sarah (1977). Engendering self-respect. Studio International. Journal of Modern Art, 3, vol.193, no.987: 194-196.

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder