Rosetta Brooks heeft na haar bespreking van het werk van Yve Lomax (zie de afleveringen 405-407) een tweede artikel geschreven in Studio International, Journal of Modern Art, met het thema ‘Women’s Art’. Het is getiteld Woman visible: Woman invisible.*
Historisch gezien is de vrouw zeer zichtbaar als onderwerp van kunst en volkomen onzichtbaar als maker van kunst, zo opent Brooks haar artikel. Op dezelfde manier overheerst het beeld van de vrouw binnen het schouwspel van de burgerlijke cultuur en is haar (huishoudelijk) werk totaal afwezig in dat schouwspel. Brooks wil maar zeggen dat de realiteit van het huishouden net zo onzichtbaar is als de vrouwelijke kunstenaar. De zichtbaarheid en onzichtbaarheid van vrouwen, daar wil Brooks het in haar artikel over hebben.*
Het huishoudelijk werk is de kenmerkendste vorm van vrouwenarbeid in de moderne westerse industriële samenleving, aldus Brooks. Het lijkt ook in diverse maar samenhangende opzichten uniek of exceptioneel te zijn:
- De waarde huishoudelijk werk wordt anders bekeken dan de dominante vormen van arbeid in een marktmaatschappij – het produceert geen meerwaarde.
- Huishoudelijk werk is niet kenmerkend voor een dienstensector omdat het niet expliciet is gericht op een abstracte vraag, maar zich concentreert op de specifieke eisen van een echtgenoot en gezin.
- De huisvrouw zelf wordt niet op dezelfde manier omgezet in een product, zoals wel bij de fabrieksarbeider die haar of zijn tijd verkoopt tijd tegen de waarde zoals deze is vastgelegd in de markt.
- Vervreemding door huishoudelijk werk is niet het bekende resultaat van de taakverdeling – het is een soort dubbele vervreemding, doordat de proces van verschillende taken geen volledig product oplevert.Dit is de betekenis van de onzichtbaarheid van huishoudelijk werk, want bij het herstellen van dingen naar een staat van huiselijke normaliteit kan de ‘opbrengst’ ervan alleen negatief worden gezien.
- Er is geen duidelijke kwantitatieve definitie van huishoudelijk werk die het kan onderscheiden van andere activiteiten en afbakenen van een onderscheiden sector van ontspanning in het leven van een huisvrouw. Ofwel: het werk van een vrouw is nooit af, dat wil zeggen: het is afhankelijk van alle andere activiteiten die (zoals seks) worden omgezet in huishoudelijke taken. Het loopt ook letterlijk door met alle andere activiteiten van het gezin, omdat het eindproduct ontbreekt.*
Huishoudelijk werk is de meest afstompende vorm van arbeid vanwege deze vijf redenen en omdat het bovenal onzichtbaar is gemaakt in de moderne consumptiemaatschappij.*
