Foto gevonden bij Frieze.
Huishoudelijk werk is onzichtbaar in de moderne consumptiemaatschappij, omdat de opbrengst ervan buiten de belangwekkende vormen van consumptie ligt – het toneel van de burgerlijke maatschappij, schrijft Rosetta Brooks (zie ook aflevering 418).
Het huishoudelijk werk bestaat uit iets doen en na afloop de rotzooi opruimen. Je kunt bijvoorbeeld niet eten zonder iets klaar te maken en daarna af te wassen, zodat alles weer klaar ligt voor de volgende maaltijd, enzovoort. Elke huishoudelijke activiteit leidt tot een andere huishoudelijke activiteit in een eindeloze ketting van huishoudelijke taken. Volgens Brooks is dit toch wel het meest dodelijk voor elke vorm van spontaniteit.*
De illusie die is gecreëerd, aldus Brooks, is die van de zichzelf in stand houdende activiteiten die niets te maken hebben met de buitenwereld. De vrouw wordt veroordeeld tot haar eigen wereld bij het aanpakken van de eeuwige gevolgen van haar eigen arbeid – tot en met de bevalling. De negatieve reflex op alle vormen van spontane activiteit is geïntegreerd in het vrouwelijk bewustzijn, dus dat ligt ten grondslag aan alle activiteit.*
Wat is het resultaat volgens Brooks? Een extreme vorm van zelfcontrole – het in bedwang houden van enige en elke manifestatie van spontaniteit, een houding die zich als een olievlek uitspreidt over alle dingen in haar hele leven, van voedsel tot seks. Als vrouwen niet verder kunnen kijken dan de grenzen van hun eigen handelen, en al het werk lijkt voort te vloeien uit eerdere acties, dan zijn ze niet in staat iets te zien buiten de wereld die is afgebakend door hun rol.*
Fabrieksarbeiders hebben dit soort problemen niet, zij hebben een wereld met werk en een wereld met ontspanning. De huisvrouw kan zichzelf alleen maar zien als de bron van en de verantwoordelijke voor elke nieuwe taak. Uiteindelijk verandert ze de wereld in zichzelf, waarbij ze haar zelf helemaal identificeert met de huiselijke afzondering en lijdt aan een onzichtbaarheid die gelijk staat aan het huishoudelijk werk.*
De afbeelding bij deze aflevering, kunstenaar Birgit Jürgenssen (1949-2003) met haar geïntegreerde schort-fornuis, laat die ‘vereenzelviging’ mooi zien.
