Natuurlijk kwam er bezwaar tegen de institutionele kunsttheorie van de filosoof George Dickie (zie aflevering 41). Niet alleen van filosofen, die het idee iets verder uitdachten. Er was simpelweg ook veel weerstand bij die gewone gebruiksvoorwerpen die hun weg naar het museum vonden. Sta je daar als bezoeker (expert of niet) een doos schuursponsjes, zo overbekend uit de supermarkt, te bewonderen … eh, niet echt geslaagd. Krijg je toch een beetje het gevoel dat je voor de gek wordt gehouden.
Het was de tijd van vele boze, geïrriteerde toeschouwers. Ze konden niet simpelweg de hele boel ‘stom’ vinden, want er werd dus ook wel serieus over het werk gediscussieerd. Het was de situatie die Tilghman zo mooi beschreef (zie aflevering 41).
Je weet dat het werk van Vincent van Gogh vroeger ook walgelijk en stom gevonden werd, dus ja, als jij dan die doos schuursponsjes in het museum ronduit stom vindt, sta je dan niet over een poosje ook voor gek?
Het probleem was dat de gereedschappen om een kunstwerk te beoordelen totaal uit handen waren geslagen. Het idee alleen al dat je op de literaire en historische (vaak Bijbelse) inhoud van een kunstwerk ging letten, nee zeg, dat was iets uit een wel heel ver verleden. En was het niet ronduit belachelijk om bij een omgekeerde pispot of een doos schuursponsje te letten op perspectief, kleurgebruik, de compositie en de juiste realistische weergave, of formaat, grootte, lijn, vorm, textuur en materialen? (Zie ook aflevering 28 en 29.)
Het werd wel geprobeerd, denk maar aan het artikel Boeddha van de badkamer, van Louise Norton, waarin het urinoir wordt beschreven als ‘een mooie Boeddha’ en ‘de benen van de dames van Cézanne’. Als toeschouwer probeer je toch houvast te vinden bij dat wat je al kent en grijp je als eerste terug naar de aloude categorieën voor het waarderen en bekritiseren van een werk.
Maar waren degenen die serieus over het werk discussieerden eigenlijk wel gecharmeerd van de doos schuursponsjes zélf? Ging het wel om het object? Of was er iets anders aan de hand?
