Aflevering 437 Drie verstorende performancefactoren

De performancekunstenaar die de mechanismen van representaties (voorstellingen, uitbeeldingen) wil ontsluieren, kan weleens het kind met het badwater weggooien volgens Sally Potter (zie ook aflevering 436).*

Als je het verhaal, de identificatie en het genoegen als de vijand ziet, kan de ontsluierstrategie van de performancekunstenaar averechts werken. Immers, zo merkt Potter op, veel komedianten en anderen die werken in het theater bewandelen een buitengewone weg. Zij houden het publiek op vele niveaus tegelijkertijd bezig. En echt niet op een slaapverwekkende manier dat alle denken voorkomt, sterker nog, precies het tegenovergestelde gebeurt. Het publiek kan lachen of huilen en aan het denken worden gezet. Een grap kan mensen ontwapenen, openen, ontspannen en dingen in ze aanwakkeren waaraan ze lang niet of nooit gedacht hebben.*

Hoe dan ook, de performancekunstenaar zal ongetwijfeld tegen een aantal verstorende factoren aanlopen. Potter noemt er drie.

1. Een live handeling, zoals een performance, zal onvermijdelijk zijn eigen vorm van afstandelijkheid voortbrengen. Het maakt daarbij niet uit of de kunstenaar in het theater, de galerie of waar dan ook optreedt.
2. Het optreden van de performancekunstenaar kan nooit de perfectie bereiken die de kracht van de bioscoop verklaart, want er is nooit een perfecte verduistering (sommige voorstellingen vinden zelfs op klaarlichte dag plaats) en er is nooit een echt totaal lege ruimte.
3. De performancekunstenaar overgeleverd aan mogelijke mechanische gebreken bij het gebruik van belichting of audiovisuele apparatuur, en wordt voortdurend blootgesteld aan de risico’s van ongewenst geluid uit de omgeving.*

Deze drie punten veroorzaken volgens Potter een erosie van het perfecte statement en een precieze artistieke controle. Het is de bron van twijfel over de mythe van een absoluut verband tussen intentie en uitvoering, en als betekenis voor de huidige tijd.*

Voor vrouwen is de hele kwestie nog gecompliceerder, denk maar aan allerlei betekenissen die zich in de mannenwereld hebben genesteld als het gaat om vrouwen, entertainment, stereotype en spektakel.*

*Uit: Sally Potter, On shows. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.290-292.