Het samengaan van een nieuwe feministische golf met de uitdagingen in de kunst voor het modernisme (zie aflevering 467), krijgt een extra boost door ontwikkelingen in de cultuurwetenschappen, schrijft Griselda Pollock, en ze duikt de historie in.*
De nieuwe linkse bewegingen van de late jaren 1950 en vroege jaren 1960 moeten een meer verfijnde analyse ontwikkelen voor de veranderende geavanceerde samenleving, aldus Pollock. De complexiteit en diepgang van de, in die tijd, moderne vormen van sociale controle, dwingen mensen de cultuurpolitiek met andere ogen te bezien. De blik vestigt zich op manieren waarop ongelijkheid en uitbuiting in een welvarender samenleving in stand worden gehouden.*
Het leidt tot een herbeoordeling van het effect van reclame, film, televisie, journalistiek, literatuur, beeldende kunst en het onderwijssysteem. Het gaat om het hele spectrum van sociale praktijken die – bij het produceren van betekenis en beelden van de wereld – zorgen voor een bepaald gevoel van werkelijkheid, maar die ook invloed hebben op de eigen identiteit van individuen.*
Een in elkaar grijpend netwerk van beelden, waarden, identiteiten verzadigt het dagelijks leven. Culturele theoretici, zo schrijft Pollock, werken Antonio Gramsci’s (1891-1973) idee van hegemonie uit als een middel om de rol van cultuur in sociale reproductie te begrijpen.*
Centraal staat bij deze hegemonie van Gramsci de algehele dominantie – politiek, economisch, militair, civiel, intellectueel, moreel, cultureel – van de bourgeoisie.
Verder noteert Pollock dat theoretici beginnen te beseffen dat ideologieën meer zijn dan louter sets van ideeën en overtuigingen die bepaalde sociale groepen en klassen – min of meer bewust – eropna houden. De ideologie vormt de mens in woord en beeld, toont identiteiten die een radicaal ongelijk racistisch en seksistisch sociaal systeem in stand houden.*
En wat is dan de rol van vrouwen in die draaikolk van veranderingen?
