Feuilleton Abramovic - PhD

Aflevering 47 Genoegens/ervaringen die je kunt beleven door kunst

Susan Hol, Puh Zwaartekracht, 2011.

Waarom is de tweede mogelijkheid om verband te leggen tussen huidige en vroegere kunst (zie aflevering 45) niet voldoende? Als je iets maakt met de bedoeling hetzelfde genoegen/dezelfde ervaring te verschaffen als eerdere kunstwerken, dan kleven daar twee bezwaren aan, schrijft Levinson in Defining Art Historically, 1990 (zie ook afleveringen 41, 44, 45)

Ten eerste zijn de genoegens/ervaringen die je kunt beleven door kunst niet uniek voor kunst, schrijft hij.

Dit klinkt een beetje vaag. Is dat wel zo? Hangt het niet heel erg af van het soort genoegens/ervaringen? Als ik warme gevoelens krijg bij een gedicht, zijn dat dan dezelfde warme gevoelens die ik krijg als ik bijvoorbeeld mijn dochter zie? Of moet het gedicht dan over moeders en dochters gaan om over dezelfde soort warme gevoelens te kunnen spreken? En als ik de performance van Abramović erbij haal, die op het bed met kaarsen (zie afleveringen 1-3), is dan het gevoel van afschuw dat het bij mij oproept vergelijkbaar met iets buiten de kunsten? Ja dus, bedenk ik me, en ik gaf zelf het voorbeeld, want ik schreef in aflevering 1: ‘… bij deze glanzende foto vertrok mijn gezicht in de grimas van afschuw. Zo’n gezicht dat je trekt bij het zien van zielige hondenfilmpjes waarin een uitgemergelde mishandelde hond de hoofdrol speelt, of als je een foto tegenkomt van een jager die trots poseert bij een afgeslachte olifant (tenminste, als je tegen de olifantenjacht bent).’

Het tweede bezwaar van Levinson bij een nadruk op het verschaffen van genoegens/ervaringen door kunstwerken is dat dan iets kunst is door a) de manier waarop het kunstwerk genoegens/ervaringen geeft en b) de manieren waarop iemand zich met het kunstwerk bezighoudt zodat hij deze genoegens/ervaringen krijgt. Stel dat het inderdaad alleen om genoegens/ervaringen gaat en je daarvoor een middel kunt nemen, bijvoorbeeld een middel dat je dezelfde genoegens/ervaringen geeft als het luisteren naar je favoriete muziek (Levinson geeft Beethoven als voorbeeld, dat heeft blijkbaar zijn voorkeur), dan is dat middel geen kunstwerk (wél handig misschien om bij de hand te hebben 😉 )

Kortom, deze tweede mogelijkheid om een verband te leggen tussen huidige en vroegere kunst – dat je iets maakt met de bedoeling hetzelfde genoegen/dezelfde ervaring te verschaffen als eerdere kunstwerken – voldoet niet.

Maar Levinson heeft nog een derde mogelijkheid.

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder