Germaine Greer. Foto gevonden op: https://www.theguardian.com/books/2015/nov/01/germaine-greer-angry-outspoken-feminist-lioness.Volgens Mary Kelly kan je de hele kwestie helemaal niet reduceren tot penisnijd (zie aflevering 477). Ik moet dan wel even nadenken over wat dat ook alweer kan zijn, die ‘hele kwestie’, want zo eenduidig is haar verhaal tot nog toe niet.
Doelt ze op de vraag ‘Wat is feministische kunst?’ (zie aflevering 471), of het idee dat ‘ideologie’ echt niet een homogeen iets is maar eerder een verzameling sociaal-culturele aspecten? Of gaat het haar om de kunst = ideologie vergelijking, met het streven naar minder een elitaire positie van de kunstwereld met minder ontoegankelijke kunst? (Zie afleveringen 472-473.)
Ik moet zeggen, ik weet het niet. Wat ze in ieder geval wel wil is dat haar publiek/de lezer de praktijk van vrouwen in de kunst begrijpt.
Goed, penisnijd. Een subject (menselijk subject, vrouwelijk subject, jezelf als subject) bestaat niet als het geen penisnijd heeft ervaren, schrijft Kelly. Tenminste, als het een bepaald idee van het subject is, namelijk een op zichzelf staand, uiterst transcendentaal (boven alles uitstijgend, zie ook aflevering 450 over transcendentaal) subject dat zich buiten het sociale geheel bevindt, maar er wel aan meedoet en via de ervaring kennis opdoet.
Mmm, nou heb ik best lang gepuzzeld op dit stukje, maar nog steeds snap ik niet dat een subject, ook al is het dat bepaalde idee van het subject, niet bestaat als het geen penisnijd heeft ervaren. Voor mij is het hele idee van penisnijd een … tja … idee, van een of andere man die gefixeerd was op seksualiteit (ik noem geen namen, nou oké, meneer Sigmund Freud).
Kelly beschouwt het subject liever als dynamisch in plaats van statisch, als sociaal gevormd in plaats van op zichzelf staand, transcendentaal en buiten het sociale geheel.* Dat is mooi natuurlijk, en bij dat ‘soort’ subject is dan geen sprake van penisnijd? Ze schrijft het niet, zoals ze best veel in het ongewisse laat.
*Uit: Mary Kelly, On sexual politics and art. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.303-312.
De komende tijd zal ik in de vorm van een feuilleton de lezer meenemen in mijn zoektocht. De zoektocht naar wat? Iets met kunst, performance, Abramović, feminisme, esthetica, filosofie. Dat wordt in de loop van de tijd duidelijk. Inhoudsopgave Feuilleton Abramović, met links per aflevering.
