Afbeelding gevonden op lux.org.
De tamelijk verwarrende mix van psychoanalytische theorieën, gepresenteerd in het essay On sexual politics and art* (zie afleveringen 471-483), koppelt Mary Kelly aan de kunst van vrouwen.
Haar eerste punt is 1) Vrouwelijke cultuur (moeder kunst) (zie afleveringen 484-485), het tweede is 2) Vrouwelijke anatomie (body art).*
Bij ‘body art’ gaat het om de identificatie van de vrouw met zichzelf, of wat ze zelf is, aldus Kelly. Volgens haar lijkt het overeen te stemmen met de manier waarop ‘representaties van de vrouwelijke genitaliën een soort primordiaal auto-eroticisme samenvatten’.* Kelly verwijst hiermee, in freudiaanse terminologie, naar het plezier dat een baby aan het (aanraken van het) eigen lichaam beleeft.
De body art kunstenaar documenteert de vagina in film of foto, aldus Kelly, of richt daar een soort monument van op in een geschilderde of gebeeldhouwde metafoor. De kunstenaar kiest zichzelf als model, niet haar moeder. Ze ‘houdt van zichzelf met een intensiteit die vergelijkbaar is met de liefde van de moeder voor haar.’*
Het kunstwerk dat Kelly hierbij kiest is de film Three Short Episodes van kunstenaar Rachel Finkelstein uit 1979. De film zit achter een betaalmuur, bij LUX, maar Finkelstein geeft zelf info op die site over haar film.
Episode 1, Penis Envy, is een zwarte komedie, schrijft Finkelstein. Episode 2, Stop Pushing, herwerkt pornografische filmbeelden in een razernij. Episode 3, Towards a New Female Sexuality, toont de intimiteit van de liefdevolle relatie van een vrouw met haar eigen lichaam, ofwel, zoals Kelly in haar essay Finkelstein citeert ‘een ontdekking van mijn vagina en een lyrische liefdesrelatie met mezelf’.*
Finkelstein vertelt dat de film een onderliggend thema heeft: haar ongenoegen over het soort seksuele relaties dat mannen aan vrouwen opleggen. De samenhang van de film is volgens haar eigen zeggen ‘het vinden van nieuwe vrouwelijke seksualiteit’.
Zou Kelly hier doelen op narcisme (zie aflevering 482 Genotzuchtig instinct)? Feit is dat Finkelstein onderzoek doet naar patriarchaal gedomineerde seks en seksuele relaties, en hoe dat dan bij haarzelf zit. Hebben psychoanalytische theorieën daar eigenlijk wel iets mee te maken? Is het niet meer een sociaal-culturele kwestie?
