Foto gevonden bij De Groene Amsterdammer, met een artikel waarin teruggeblikt wordt op leven en werk van Kate Millett.
Een van de volledigste onderzoeken op het gebied van seksisme en patriarchaat, het derde punt waar Juliet Mitchell dieper op ingaat (zie aflevering 567), komt volgens Mitchell van Kate Millet (1934-2017).
Millett, radicaalfeministisch taalwetenschapper, schrijver en beeldend kunstenaar, heeft in de 1970 een boek van haar proefschrift laten uitgeven, getiteld Sexual Politics. Het is in het Nederlands vertaald en in 1975 uitgegeven onder de titel Sekse en Macht. Aan de hand van het werk van een aantal mannelijke literaire grootheden onderbouwt Millett haar theorie van de seksuele politiek en haar opmerkingen over het patriarchaat.
Wat Mitchell uit Sexual Politics haalt voor haar derde punt klinkt nogal doorsnee, maar dat zal aan mijn moderne oren liggen misschien. Zo noteert ze uit het werk van Millett dat ‘patriarchaat’ niet alleen duidt op de regels die de man het gezin oplegt, maar meer in het algemeen op regels van mannen slaat, dat ‘patriarchaat’ een universele (geografische en historische) manier van machtsverhoudingen en overheersing is, een alomtegenwoordig systeem van mannelijke overheersing en vrouwelijke onderwerping.*
Socialisatie en ideologische middelen krijgen die onderwerping voor elkaar, instituties zorgen voor de handhaving ervan. Uit gewoonte domineren mannen (het effect van psychologie, socialisatie en ideologie) en indien nodig met geweld (ze beheersen de economie, de staat en haar uitvoerders, zoals het leger, en ze hebben een monopolie op seksueel geweld).*
‘Patriarchaat’ is alomtegenwoordig: het dringt door in klassenindelingen, verschillende samenlevingen, historische tijdperken, en heeft als belangrijkste institutie het gezin, dat als machtssysteem blijft bestaan omdat het stevig is verankerd in een zogenaamde ‘natuurlijke’ en dus onherroepelijke staat. Aangezien er nooit echte alternatieven zijn geweest, heeft het patriarchaat als grootste psychologische wapen dat het overal en al heel lang zo is. Het patriarchaat blijft bestaan omdat het blijft bestaan.*
‘Patriarchaat’ is dan, aldus Mitchell haar samenvatting van Millett’s werk tot slot, de seksuele politiek waarbij mannen hun macht vestigen en de controle behouden. Alle samenlevingen en alle sociale groepen daarin zijn ‘seksistisch’ – niet in de zin van de bewering ‘alle samenlevingen zijn racistisch’, maar in de veel fundamentelere zin dat hun hele organisatie, op elk niveau, gebaseerd is op de overheersing van het ene geslacht door het andere. Specifieke veranderingen zijn minder belangrijk dan de algemene waarheid.*
*Juliet Mitchell, Women’s Estate, Pantheon Books, Londen, 1971.
