Afbeelding gevonden op Twitter, het account van @Ciaraioch.
Vrouwen voelen zich geen eigenaar van de cultuur en haar taal in een wereld die gedomineerd wordt door mannen, aldus Griselda Pollock (zie ook aflevering 573).*
Waar vinden vrouwen de termen en begrippen om duidelijk te maken wat specifiek is aan haar situatie? Hoe betwisten ze de manier waarop dominante mannelijke verhalen als norm worden gesteld?*
Pollock haalt historicus Sheila Rowbotham aan die dit fenomeen in 1973 heeft uitgelegd in Women’s Consciousness, Man’s World. Het werkt als volgt: als een vrouw wat voor ervaring dan ook aan een man vertelt die specifiek is voor haar, is dat een aanslag op wat hij als normaal ervaart. En dat niet alleen, want de ‘norm’ van de man wordt bekrachtigd door de dominante ideologie die hem en de vrouw vertelt dat hij gelijk heeft.*
Rowbotham heeft dit kennelijk goed uitgelegd, want dit fenomeen is in onze tijd ‘gesneden koek’. Het is misschien niet meer zo sterk aanwezig als in 1973, maar steekt nog steeds regelmatig de kop op.
In de omringende wereld is er volgens Rowbotham niets dat vrouwen, maar ook andere ‘minderheden’ zoals arbeiders, zwarte mensen en mensen met een migratieachtergrond, zo sterk in hun bestaan, visie en gelijk bevestigd als het geval is voor de witte, westerse, middenklasse man.*
Rowbotham gebruikt de term ‘culturele kolonisatie’ om te onderstrepen dat vrouwen het gevoel hebben dat ze bezet zijn, gedomineerd, en alleen zichtbaar zijn voor zichzelf via de door de bezetter, onderdrukker, kolonisator bedachte beelden van het lichaam en de geest van vrouwen.*
De zogenaamde ‘algemene ideologie’ van de witte, westerse middenklasse man in de kapitalistische maatschappij is zwaar onder vuur komen te liggen, haalt ook Pollock nog maar weer eens aan en gaat in op het marxisme en wat dat betekent heeft voor het feminisme. Ze heeft het over ‘de sociale processen van de productie van betekenissen en identiteiten’, en dat ontwikkelingen in de psychoanalyse en taalkunde die ‘algemene ideologie’ ontleden, en dat die sociale processen mensen ‘produceert’ als subjecten van een bepaald geslacht in een bepaalde klasse.* (Zoek op mijn site naar ‘marxisme’ en je vindt vele afleveringen over dit onderwerp.)
Het gezin, opleidingen, kerken, adverteerders, films … ze werken allemaal samen om mensen te proppen in een beeld dat is bepaald door de heersende kapitalistische witte mannelijke middenklasse. Feministen verzetten zich daartegen, analyseren de sociale constructies en de politieke gevolgen van de heersende ideologieën, en onderwerpen het hele culturele domein aan een radicale herziening.
*Uit: Griselda Pollock, II Feminism and Modernism. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.79-119.