Afbeelding gevonden bij Feminist duration reading group.
In de categorie Vaginale Iconologie (zie afleveringen 614-615) komt ook de periode aan bod waarin vrouwen met spiegels eindelijk eens goed gingen kijken wat ze nou precies ‘daaronder’ hadden. Bij de bespreking van het thema Seksualiteit en bevrijding in de afleveringen 194-253 is dat al grotendeels aan bod gekomen. In het gesprek over kunst en seksualiteit/genitaliën gaat het al gauw over ‘vrouwelijke beeldtaal’. Dat heeft toch ook iets weg van een omtrekkende beweging, maar een aantal kunstenaar richt zich regelrecht op het afbeelden van de vulva, en dat geen enkele vulva gelijk is aan de andere.
Natuurlijk noemt Lisa Tickner in dit verband Betty Dodson (zie aflevering 610). Ze vertelt dat Dodson vaststelt dat er geen hedendaagse esthetiek is voor de vrouwelijke geslachtsorganen en daarom besluit dan maar zelf die esthetiek te helpen creëren. Met een tas vol dia’s arriveert ze bij de NOW Sexuality Conference in 1973 in New York (dit is de National Organization for Women, opgericht door Betty Friedan eind jaren 1960; zie aflevering 564).*
Dodson presenteert haar reeks dia’s, aldus Tickner. Eerst laat ze haar kunstwerken zien.* Ik denk dat dit de werken Lovers en Masturbating Nudes zijn, ook te zien in het YouTubefilmpje uit aflevering 610, maar dat weet ik dus niet, Tickner schrijft niet welke kunstwerken het zijn.
Daarna toont Dodson anatomische diagrammen uit medische en educatieve bronnen, vaak even lelijk als onjuist, aldus Tickner. Tot slot toont ze foto’s van de vrouwen uit haar eigen lichaamsworkshops, waarbij ze hun geslachtsdelen liefdevol heeft gecategoriseerd als ‘Barok’, ‘Deens Modern’, ‘Gotisch’, ‘Klassiek’, ‘Valentijn’. Duizend vrouwen, van wie velen nog nooit hun eigen vagina hadden gezien, laat staan die van iemand anders, geven haar een staande ovatie.*
Susanne Santoro, een Amerikaanse die in Rome woont, is op dezelfde manier geïnspireerd om commentaar te geven op en verandering te brengen in de afwezigheid van vrouwelijke geslachtsorganen in de mannelijke cultuur. ‘Toen ik zag hoe dit onderwerp in het verleden is behandeld, realiseerde ik me dat zelfs in de diverse historische beelden het is weggelaten, gladgestreken en uiteindelijk geïdealiseerd’, citeert Tickner Santoro.*
Santoro gaat op onderzoek naar de structuur van de vrouwelijke geslachtsdelen. Ze maakt bijvoorbeeld een gipsen afdruk van haar eigen vulva (in 1970) en is verrast door de zeer nauwkeurige constructie en vorm. Wat Santoro voor ogen heeft is een uitnodiging tot seksuele zelfexpressie wat tot dan toe aan vrouwen is geweigerd. Ze wil niet specifieke eigenschappen aan het ene of het andere geslacht toeschrijven.*
In het werk van Santoro zie je ook vooral interesse in de draperie op klassieke vrouwelijke beeldhouwwerken, hoe de gebeeldhouwde stoffen vallen. Ze vergelijkt dit met de vulva, in die zin dat het haar niet gaat om de vulva zelf, als ding op zich, maar hoe de golvende lijnen lopen in vergelijking met de gebeeldhouwde stoffen.
Toch komt haar werk in opspraak …
*Uit: Lisa Tickner, The body politic: female sexuality and women artists since 1970. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.263-276.
