Foto gevonden op marieclaire.fr.
Na de categorie ‘Vaginale iconologie’ (afleveringen 614-617), die was voorafgegaan door de categorie De man als motief (aflevering 607-613), is de categorie Transformaties en processen aan de beurt.
Het blijkt daarbij te gaan om lichaamsprocessen, zoals de menstruatie, en het lichaam als grondstof voor manipulatie en tentoonspreiding. Volgens Lisa Tickner staan vrouwen aantoonbaar dichterbij lichaamsprocessen en transformaties dan mannen, alleen al vanwege die maandelijkse cyclus, maar ook omdat ze eraan gewend zijn hun lichaam te behandelen als ruw materiaal waaraan gewerkt dient te worden.*
Vrouwen zijn nooit acceptabel zoals ze zijn, schrijft Tickner, en haalt Simone de Beauvoir aan die beweerde dat vrouwen ofwel een grondstof zijn voor eigen cosmetische transformaties, waarin de natuur aanwezig is maar aantrekkelijk ‘gecultiveerd’, of voor die van de kunstenaar. Op een dieper niveau zijn vrouwen op de een of andere manier fundamenteel walgelijk, aldus Tickner, want er moet ontgeurd, onthaard, gepolijst en geverfd worden tot een delicaatheid bereikt is die past bij het vrouwelijke geslacht.*
Een van de manieren om de eigen identiteit onder de loep te nemen is een onderzoek van het hele make-up proces. Een aantal voorbeelden:
- Womanhouse Lea’s Room, waar een vrouw voor de spiegel zich opmaakt, alles eraf haalt en weer overnieuw begint.
- Sue Madden (nu ‘quilt artist’ volgens haar eigen site), die een reinigingsritueel doet en daarbij een tekst van John Berger gebruikt: ‘Mannen kijken naar vrouwen. Vrouwen zien zichzelf als iemand die bekeken wordt. De onderzoeker van de vrouw in haarzelf is mannelijk; de onderzochte vrouw. Zo verandert ze zichzelf in een object’ (zie aflevering 506).
- Robin Morgan, die schrijft: Elke zuster draagt maskers van Revlon (haarproducten), Clairol (haarverf) en Playtex (bh’s) om te overleven. Morgan wilde ‘verwijderingsrituelen’ filmen: het epileren, scheren, gezichtsmaskers aanbrengen en andere manieren die ‘de identiteit van de vrouw wegvagen’ en haar veranderen in het gewenste object.*
Deze voorbeelden lijken misschien excentriek, maar het belang ervan is dat ze laten zien hoe hoog de prijs is en wat het betekent om als seksueel object in de wereld te staan. Dit komt op dezelfde manier naar voren in de artistieke conventionelere schilderijen van mannelijke naakten van Sylvia Sleigh, die daarmee de kwestie van de vrouw als object in de kunst op de voorgrond plaatst (zie bijvoorbeeld aflevering 605).*
*Uit: Lisa Tickner, The body politic: female sexuality and women artists since 1970. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.263-276.
