Deze collage is ook te vinden in mijn Webshop beeldend werk, om precies te zijn: hier.
Lisa Tickner heeft de kunstwerken van vrouwen in een vier categorieën ingedeeld:
- De man als motief (aflevering 607-613);
- ‘Vaginale iconologie’ (afleveringen 614-617);
- Transformaties en processen (afleveringen 618-620);
- Parodie.
Die laatste categorie, parodie, blijkt te gaan om het zelf (v) als object. De vrouw is een object in de patriarchale samenleving, zoveel is de afgelopen talloze afleveringen wel duidelijk geworden. Niet alleen wordt een vrouw beschouwd als een object, ze bekijkt zichzelf ook op die manier. Niet omdat ze dat zo graag wil, maar omdat het zo diep ingesleten is in de samenleving dat het haast niet anders kan.
Een vrouw is dus object in de ogen van anderen en zichzelf, maar tegelijkertijd is ze natuurlijk ook subject voor zichzelf. Als je kreunend van de buikpijn al bloedend op de bank ligt, kan je niet anders dan jezelf als totaal aanwezig op dat moment beschouwen. Je bekijkt jezelf dan niet door de ogen van anderen, pffft, nee zeg, te veel pijn om dat ook nog op te brengen.
Welnu, wat kunstenaars doen die vallen in de categorie Parodie: het zelf als object, is een poging om die vrouw als subject voor het voetlicht te krijgen. Het is mijn lichaam en daar doe ik mee wat ik wil, roept een kunstwerk als Interior Scroll van Carolee Schneemann uit (zie ook aflevering 183), en de Starification Object Series van Hannah Wilke (zie ook aflevering 505), en de poster van Lynda Benglis in Artforum.*
Deze vrouwen verschijnen naakt op een podium, in performances, op foto’s, als tegenhanger van al die beelden van de vrouw als object, om de gespletenheid tussen het zelf als object en als subject op te heffen, om op ultieme wijze de spot te drijven met de pin-up en de macho. Er is echter wel een gevaar: hoe aantrekkelijker de vrouwen, hoe hoger het risico dat alleen het naakte lichaam wordt gezien en het hele politieke punt dat het kunstwerk wil maken wegvalt.*
Het is lastig om nu de bruikbaarste conclusies te trekken, aldus Tickner, omdat het veranderingsproces zo volop bezig is. Maar ze wil toch een paar punten maken…*
*Uit: Lisa Tickner, The body politic: female sexuality and women artists since 1970. In: Framing Feminism, Art and the Women’s Movement 1970-85. Eds. Roszika Parker en Griselda Pollock, Pandora Press, Londen, 1987, pp.263-276.
