Afbeelding met quote gevonden bij A-Z Quotes.
Marie Le Jars de Gournay (1565-1645), filosoof, essayist en feminist, maakt zich sterk voor seksegelijkheid. Ze publiceert in 1622 De l’égalité des hommes et des femmes (Gelijkheid van mannen en vrouwen).
Gournay, zo schrijft Karen Offen, bekijkt het vanuit een andere hoek om de natuurlijke gelijkheid van de seksen te kunnen benadrukken. Een gelijkheid die zij baseert op het gemeenschappelijk bezit van de Rede (met een hoofdletter R). Ze bekritiseert de seksuele hiërarchie die zich heeft ontwikkeld. Volgens haar is de ongelijkheid die je bij vrouwen kunt waarnemen geheel te wijten aan de verboden toegang tot opleiding en kennis. Gournay maakt hiermee in 1622 een ‘cultureel’ argument dat een stralende toekomst tegemoet gaat.* (Zie bijvoorbeeld ook de afleveringen 100 en 281.)
De gelijkheid voor mannen en vrouwen betekent niet simpelweg dat ze hetzelfde moeten zijn of elkaar moeten na-apen. Offen laat weten dat Marie de Gournay ernstige bezwaren maakt tegen het idee dat vrouwen ernaar moeten streven op mannen te lijken, dat dit hun beste optie is. Daar gaat het voor haar helemaal niet om en voor de meeste feministen sindsdien ook niet.*
Gedurende de zestiende eeuw zijn er feministische oproepen tot gelijkheid en rede, aldus Offen. Deze oproepen krijgen een steviger filosofische basis, zo denkt professor Londa Schiebinger, door de cartesiaanse filosofie (de filosofie van René Descartes over methodische twijfel: ‘ik denk dus ik ben’) in de zeventiende eeuw. Door deze filosofie komt superioriteit van de rede, en het menselijk brein dat dit mogelijk maakt, op de voorgrond te staan.*
Zo beweert de cartesiaanse geestelijke François Poullain de la Barre dat l’esprit n’a pas de sexe (de geest heeft geen sekse). Volgens hem zijn er buiten de genitale verschillen geen verschillen van betekenis tussen de seksen. Deze benadering, aldus Offen, vult de culturele kritiek van Marie Le Jars de Gournay aan. Het opent ook de deur voor culturele verklaringen van de ogenschijnlijke ‘minderwaardigheid’ van vrouwen en ontketent een vloed aan publicaties over dit onderwerp.*
Bronnen die ik heb gebruikt voor deze info:
- Offen, Karen (2000). European Feminisms, 1700-1950: A Politcal History. Stanford, California, Standford University Press, p.34.
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Marie_le_Jars_de_Gournay.
