Tips om een stukje te schrijven.
Je wilt een mooie pakkende tekst maken, maar je bent niet bepaald een ‘taalwonder’. Je vindt het lastig om kort maar krachtig over het voetlicht te krijgen wat je kwijt wilt. Misschien maak je iets en spreekt het resultaat voor zichzelf in al zijn pracht, maar wil je er toch ook wat bij vertellen. Of je hebt iets meegemaakt en kan de goede woorden maar niet vinden om je verhaal op te schrijven.
Je kunt dan twee dingen doen.
1 Een taalwonder inhuren.
2 Aan de slag met de onderstaande tips.
1 Een taalwonder inhuren.
Deze optie is verreweg het gemakkelijkst. Je laat het taalwonder zien wat je maakt, je vertelt wat je wilt, welk verhaal er op papier moet komen en voilà, na een poosje ontvang je de tekst. Er is een klein risico dat er niet helemaal in staat wat je wilt, maar een goed taalwonder is óók een goede luisteraar en maakt in overleg met jou de juiste aanpassingen.
Voordeel: het kost je nauwelijks tijd.
Nadeel: het kost geld.
2 Aan de slag met de onderstaande tips.
Deze optie is wat lastiger. Je moet het toch zelf doen. De meeste mensen die een stukje ‘moeten’ schrijven komen niet eens tot de eerste zin. Soms heeft dat met perfectie te maken, vaker met niet gewend zijn een tekstje te schrijven. In mijn lange loopbaan ben ik veel fantastische professionals tegengekomen, ontzettend goed in hun vak, maar niet in staat erover te schrijven. Dat zijn niet alleen mensen die met hun handen werken, maar ook de ‘hoofdarbeiders’ zoals creatief therapeuten, verpleegkundigen, managers en directeuren.
Wil je het graag zelf proberen, maak dan gebruik van deze tips.
Tip 1 Begin!
Zet je pen op het papier of plaats je vingers op het toetsenbord en flap eruit wat er in je opkomt. Voor sommigen werkt die pen op papier heel goed. We zijn zo gewend dat we meteen ‘handig’ digitaal aan de slag gaan, dat we het ‘ouderwetse’ handwerk vergeten. Met een stuk papier (alles is goed, van servet, een oud stuk karton tot gloednieuw glanzend papier) en een fijne pen kun je lekker wat woorden schrijven, stukjes wegkrassen, de beweging van de pen voelen en je schrijfhand je gedachten laten volgen. Een voorbeeld van een ‘start-up’:
Zo, daar zit ik weer. Nou, ja, dus, waar ga ik het eigenlijk over hebben. Ik heb helemaal geen zin om te schrijven. Ik wil aan het werk. Doen, doen, doen. Waarom eigenlijk? Blijf nou maar even rustig zitten en laat de woorden maar komen. Waar denk je aan. Hé, een vogel, wat fluit ie mooi. Dus. Website, tekst, klant. Wat wil ik kwijt? Ik maak mooie dingen. Héle mooie dingen, al zeg ik het zelf. Maar wie wil dat hebben? Voor wie wil ik mijn mooie dingen maken? Die ene mevrouw met die lieve lach, die laatst bij mijn kraam bleef staan en zo belangstellend vroeg naar mijn werk. Hé, wacht, wat vertelde ik haar … enzovoort.
Geloof me maar, als je begint, gewoon begint, dan komt er iets. Wat ons brengt bij Tip 2.
Tip 2 Vergéét het resultaat!
Denk niet aan wat voor fantastische, pakkende, klanttrekkende tekst het zou moeten worden. Denk niet aan hoe geweldig X alles voor elkaar heeft op zijn of haar website, in de folder of brochure. Laat elke gedachte daaraan komen en meteen weer gaan. Jij doet wat jij doet, maakt jouw product, hebt jouw verhaal. Jij wilt iets kwijt en er is er maar één die de passende tekst kan maken: jij. Concentreer je bij het schrijven dus op de mooie dingen die je maakt, het verhaal dat je kwijt wilt en wat je er aan wie over wilt vertellen. Vertel bijvoorbeeld een verhaal aan die ene vriendelijke klant, betrouwbare vriend, hartelijke fan over de dingen die je maakt of meemaakt.
Tip 3 Schrijf erop los!
Als gewoon beginnen en het resultaat vergeten lukt, kun je er lekker op los schrijven. Doe dat ook. Kan jou het schelen hoe jouw woorden op papier of het scherm komen, als ze er maar staan! Zet de spellingcontrole uit, denk niet aan zinsbouw of grammatica. Hup, schrijven! Stort je op wat je kwijt wil, puntsgewijs, in lange zinnen, steekwoorden die je met lijntjes aan elkaar verbindt, een dialoog tussen jou en bijvoorbeeld je klant bij je kraam (‘En toen zei zij: maar hoe doe je dat dan precies?’ ‘Nou, ik vertellen dus hè, dat ik eerst zorg dat ik alle materialen klaar heb gelegd en dan begin met techniek 1 om een basis te leggen en dan techniek 2 voor de volgende ronde …’). Doe waar je zin in hebt, als die pen maar over het papier blijft gaan/je vingers de toetsen blijven raken.
Tip 4 Laat het een paar dagen liggen!
Zo, nou, hèhè, het staat er. Pffft. Wat nu?
Leg je tekst een poosje weg. Schrijf er gerust van alles bij, bijvoorbeeld als je ineens iets te binnen schiet, maar verdiep je er verder niet in. Lees na die paar dagen je tekst en haal eruit wat je bruikbaar vindt. Je zult merken dat je tekst bijwerken stukken gemakkelijker is dan het schrijven ervan. Je kunt in dit stadium ook hulp vragen, bijvoorbeeld van een goede vriend, familielid of collega. Laat het commentaar van anderen rustig bezinken. Immers, elk mens heeft zo zijn of haar eigen ‘denkraam’ van waaruit hij of zij dingen van commentaar voorziet. Dat hoeft niet altijd passend voor jouw doel te zijn. Ga dan ook steeds terug naar jouw uitgangspunt: wat wil ik aan wie kwijt.
Heb je het stapje gezet voor de ene tekst die je wou schrijven (gefeliciteerd!), begin dan weer bij Tip1 voor een nieuwe tekst. Vanuit het niets een tekst produceren blijft namelijk een bevalling, ook voor mensen zoals ik die er hun hand niet voor lijken om te draaien.
Voordeel: het is gratis!
Nadeel: het kost tijd.
Deze tekst is eerder verschenen als gastblog voor Vakpracht, een organisatie voor mensen die fantastische ambachtelijke producten maken. Ik heb het enigszins bewerkt om het iets algemener te maken.
