Filosofie

Waarom de duurste foto ter wereld?!

Rhein II van Andreas Gursky. © ap

Enige tijd geleden kopten diverse nieuwsbronnen op twitter dat er een nieuwe duurste foto ter wereld is: Rhein II (1999) van de Duitse fotograaf Andreas Gursky. Nieuwsgierig opende ik het bericht van de Volkskrant. Welk fantastisch beeld zou ik te zien krijgen? Mijn verwachtingen waren hoog gespannen. Iemand had bijna 3,2 miljoen euro voor een foto betaald. Voor een foto, dus niet voor een uniek schilderij, nee, voor een ding dat heel gemakkelijk eindeloos gereproduceerd kan worden in allerlei vormen en maten. Een ding waarvan ik er dagelijks vele maak en ook heel veel weggooi. Het moest een spectaculair beeld zijn, die foto Rhein II.
En wat zag ik: een foto die in mijn eigen verzameling waarschijnlijk vrijwel onmiddellijk in de afdeling prullenbak zou belanden. Er knapte iets in mijn hersenen. Wat was hier aan de hand! Ik begreep er niets van. Hoe kon iemand zo’n enorm bedrag besteden aan deze wat saaie mengeling van grijs en grauwgroen. Want wat valt er te zien aan/is er te zien op de duurste foto ter wereld? Drie groene horizontale banen worden afgewisseld door drie horizontale grijzige banen. De groene banen hebben nog het meest weg van gras. De eerste grijzige baan lijkt een smalle asfaltweg, de tweede grijzige baan op water en de laatste grijzige baan op lucht. Gezien de titel is het niet vreemd te veronderstellen dat deze foto is genomen op een plek langs de Rijn, tenminste, het origineel. In werkelijkheid zal een dergelijke ongereptheid zonder afval, vlekken, bloemetjes, onkruid en dergelijke  niet bestaan.
Als de foto zelf niet onmiddellijk adembenemend is, is er dan misschien iets anders dat dit astronomische bedrag rechtvaardigt? In februari 2007 werd ’99 cent II Diptychon’ (1999) geveild in Sotheby’s voor bijna 2,5 miljoen euro, toen het grootste bedrag ooit betaald voor een foto. Misschien gaat het om Gursky, met een bepaalde reputatie, wat eerder te maken heeft met miljoenen dan met de aantrekkelijkheid van zijn werk. Hoewel dat zeker een rol zal spelen, kan dit niet het hele verhaal zijn. De fotograaf moet iets doen waardoor mensen bereid zijn miljoenen voor een digitaal oneindig reproduceerbaal beeld te betalen.
Buiten het gestaag bouwen aan steeds verder gaande digitale (re)constructie van de werkelijkheid in beelden van steeds grotere formaten, heeft Gursky een fijne neus voor marketing die hij met behulp van de ontwikkeling van de fotografische technologie handig heeft weten in te zetten. Door de enorme formaten van zijn foto’s krijgen deze foto’s het kaliber van unieke schilderijen, want weinigen hebben de materialen/apparatuur om dergelijke fotoformaten te realiseren.
Natuurlijk is dit niet het hele verhaal. Gursky heeft aansprekend werk gemaakt, maar de miljoenen die nu zijn betaald voor het grijsgroene beeld doen sterk denken aan het sprookje over de nieuwe kleren van de keizer.

About the author

Susan Hol

Ontdek meer van Susan Hol

Abonneer je nu om meer te lezen en toegang te krijgen tot het volledige archief.

Lees verder