Schrijven met licht, natuurkunde en handelen
Fotografie betekent letterlijk: schrijven (grafie) met licht (phos). Dus als je fotografeert, dan schrijf je met licht. Mooi hè. Ik vind het in ieder geval erg mooi klinken. De nuchtere kant ervan is dat schrijven met licht een natuurkundig procedé is van lichtgevoeligheid. Het is het moment waarop de fotograaf met een vinger – Kllllik! – de foto maakt. Dit procedé laat ik hier verder voor wat het is. Als je hierover meer wilt weten, zoek dan op internet naar ‘lichtgevoeligheid’. Je vindt daar prima informatie. Wat mij interesseert is wie er vastzit aan die vinger, de persoon die beslist over het klllik-moment, ofwel het handelingsprocedé.
Tussen kiek en kunstfoto
Voordat je een foto maakt, zijn er diverse keuzemomenten. Waarom doe je wat? Hoeveel keuzes je maakt, hangt af van je bedoeling. Gaat het bijvoorbeeld om een kiekje van Tarzan of Teigertje, ach, nou ja, dan is de foto snel gemaakt. Tenminste, als je niet achter je huisdier hoeft aan te rennen om hem op de foto te krijgen. Gaat het om een kunstfoto, dan komt er veel meer bij kijken. Lees bijvoorbeeld hoe Maartje Roos werkt. Tussen deze twee uitersten, kiek en kunstfoto, ligt een wereld aan mogelijkheden, verschillen in aanpak, ideeën, visies, missies en domeinen. Voordat ik hier verder op inga, eerst even een korte geschiedenis van de fotografie.
Een stukje geschiedenis
Met de komst van de fotografie konden rondreizende achttiende-eeuwse kunstschilders hun boeltje inpakken: de mensen wilden liever een foto dan een schilderij. Later kon de rondreizende fotograaf ook inpakken. Het fototoestel werd een betaalbaar apparaat dat vrijwel iedereen kon hanteren. Daar waren geen specialistische apparatuur en kennis meer voor nodig. De fotograaf werd iemand met een winkel in een drukbevolkt gebied. Een winkel waar iedereen het fotorolletje kon laten ontwikkelen en afdrukken. Dit tijdsbeeld, met de ermee samengaande ergernissen en zorgeloos enthousiasme, is prachtig vastgelegd door Kees van Kooten en Wim de Bie.
